Awitaminoza, czyli niedobór witamin – badania, objawy, suplementacja

Na zachodzie awitaminoza jest stanem chorobowym występującym bardzo rzadko. Dużo częściej doświadczają go mieszkańcy krajów Trzeciego Świata, co wcale nie oznacza jednak, że jesteśmy całkowicie odporni na jego wystąpienie. Czym jest awitaminoza, czym różni się od niedoboru witamin, co może ją wywoływać i jak brak witamin wpływa na zdrowie człowieka? Przeczytaj! 

Czym jest niedobór witamin?

Witaminy to składniki bioaktywne, które znajdują się w pożywieniu, i które mają kluczowy wpływ na regulowanie różnych funkcji w organizmie. Niedobór witamin to po prostu niedostateczna ich ilość w organizmie, skutkująca pogorszeniem stanu zdrowia człowieka. Niedobory witamin obserwuje się w szczególności w krajach rozwijających się, czyli tych, w których poziom ubóstwa jest bardzo wysoki, a co za tym idzie – wiele osób nie odżywia się odpowiednio. Mogą one mieć również inne przyczyny, o których przeczytasz poniżej. A w jaki sposób zdiagnozować ten stan chorobowy?

Badania na niedobory witamin

Oferowane przez laboratoria badania na niedobory witamin mogą pomóc Ci ustalić, czy rzeczywiście doświadczasz awitaminozy, czy też Twoje dolegliwości mają swoją przyczynę w innej chorobie. W podstawowym badaniu jakim jest morfologia poziom witamin takich jak kwas foliowy, witamina B12 czy minerału żelaza nie jest określany bezpośrednio, ale poprzez obecność i ilość komórek krwi. A zatem jakie badanie krwi na poziom witamin i minerałów warto wykonać, by uzyskać przejrzysty obraz sytuacji? Dobrym wyborem są oferowane prywatnie badania krwi na witaminy, których najczęściej brakuje w organizmie. Na NFZ ze skierowaniem od lekarza można w uzasadnionych sytuacjach zbadać jedynie poziom ferrytyny, kwasu foliowego i witaminy B12. Jak sprawdzić, jakich witamin nam brakuje? Dobrym wyborem będą kompleksowe badania na niedobór witamin oferowane najczęściej w pakietach, lub te celujące w konkretną witaminę – jeśli doświadcza się bardzo charakterystycznych dla jej niedoborów objawów. Co to jest awitaminoza?

Awitaminoza co to takiego? Warto wiedzieć, że zgodnie z definicją awitaminoza to sytuacja znaczącego niedoboru lub wręcz braku danej witaminy w organizmie. Można mówić o awitaminozie, gdy niedobór konkretnego składnika trwa długi czas i może grozić wystąpieniem poważnej choroby. Przykładowo skutkiem długotrwałej awitaminozy witaminy C jest szkorbut, czyli choroba polegająca na krwawieniu dziąseł, chwianiu się i wypadaniu zębów. Z kolei witaminoza witaminy A prowadzi do ślepoty zmierzchowej, tzw. kurzej ślepoty. 

Przyczyny awitaminozy

W krajach wysoko rozwiniętych awitaminoza jest rzadkim zjawiskiem. Nawet dość mocno przetworzona dieta dostarcza choćby śladowych ilości witamin, z których wiele może być magazynowanych w organizmie. Przykładowo, mocno przetworzone płatki śniadaniowe są sztucznie wzbogacane w witaminy, i choć nie są najzdrowszym wyborem żywieniowym, to dostarczają tych składników bioaktywnych. Najczęstszą przyczyną awitaminozy jest długotrwałe głodzenie – doświadczali jej często więźniowie obozów koncentracyjnych. Nawet w obecnych czasach w krajach Trzeciego Świata odnotowuje się wiele przypadków skrajnego niedoboru witamin i minerałów. Jednak niedobory witamin mogą występować również w przypadku upośledzonego wchłaniania składników odżywczych, na przykład w chorobach jelit, trzustki czy w mukowiscydozie. Ważną przyczyną niedoborów witaminy D u wielu osób jest zimowy niedobór światła słonecznego, który uniemożliwia jej wytwarzanie w skórze.

Niedobór witamin – awitaminoza objawy

Gdy chodzi o niedobór witamin objawy neurologiczne najczęściej występują w sytuacji, gdy w organizmie brakuje witamin z grupy B. Są one odpowiedzialne między innymi za prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego. Z kolei niedobór witamin takich jak D lub C może skutkować pogorszeniem odporności organizmu. Najczęściej gdy pojawia się awitaminoza objawy dotyczą jednak kondycji skóry. Ta tkanka jest bardzo podatna na wszelkie zmiany w żywieniu. Gdy brak witamin objawy skórne mogą przejawiać się w trudnym gojeniu się ran, szorstkości skóry, pękaniu kącików ust, czy skłonności do powstawania siniaków. Niedobór witamin a objawy skórne to jedno z częstszych zagadnień, z którymi wiele osób się mierzy w różnych okresach swojego życia. Są one stosunkowo łatwe do zdiagnozowania i skutecznego leczenia, nawet bez wizyty u lekarza. 

Awitaminoza suplementacja i leczenie

W przypadku awitaminozy leczenie ma charakter typowo przyczynowy. Przede wszystkim należy dokładnie ustalić, jakich witamin brakuje w organizmie na podstawie odpowiednich badań laboratoryjnych. To pomoże w dobraniu odpowiednio wysokich dawek konkretnych witamin lub minerałów. Bardzo ważne jest, aby w terapii stosować witaminy w tabletkach lub kapsułkach zawierające duże, wręcz uderzeniowe dawki konkretnych składników, pozwalające uzupełnić niedobory w krótkim czasie. W przypadku chorób z awitaminozy, suplementacja diety witaminami może zatrzymać rozwój choroby i całkowicie ją wyleczyć.  

Hipowitaminoza co to jest?

W literaturze fachowej możesz spotkać się również z określeniem hipowitaminoza. To inaczej niedobór witamin – ich podaż poniżej dziennego referencyjnego spożycia dla konkretnej grupy wiekowej, wywołująca delikatne objawy, ale nie zagrażająca życiu. Wiedząc, co to jest hipowitaminoza, możesz jeszcze skuteczniej bronić się przed pogorszeniem samopoczucia, które może wynikać z niewłaściwej ilości dostarczanych do organizmu składników! 

Awitaminoza a hipowitaminoza

W zagadnieniach medycznych bardzo ważne jest, aby posługiwać się terminami medycznymi precyzyjnie. Awitaminoza a hipowitaminoza to dwa stany, które często bywają ze sobą mylone. Każda awitaminoza jest hipowitaminozą, ale hipowitaminoza nie jest awitaminozą. Nieprawidłowe odżywienie zaczyna się od hipowitaminozy, która pogłębiając się i trwając dłużej przy długim głodzeniu może doprowadzić do wyczerpania się rezerw witamin. Wówczas taki stan określa się już jako awitaminoza.